Open Boek en Vol van Lezen

Open boek, handboek Leesbevordering

In Open Boek, handboek leesbevordering wordt een heldere visie op leesonderwijs geschetst, die van veel praktische voorbeelden voorzien wordt. Kernpunt van de visie is de opvatting dat lezen een vorm van indirecte, eenzijdige communicatie is die vraagt om een persoonlijke interpretatie. Daarmee wordt een vernieuwende aanpak van het leesonderwijs mogelijk in wisselwerking met het gebruik van methodes. Open Boek, handboek leesbevordering is bestemd voor leescoördinatoren, leerkrachten, bibliotheekmedewerkers met een onderwijstaak en iedereen die met kinderboeken werkt.

Recensie NBD–Biblion:

“(…) In deze herziene druk zijn de meest recente inzicht verwerkt over leesontwikkeling en leesbevordering, zijn er nieuwe boeken en auteurs opgenomen en worden mogelijkheden genoemd om lezen binnen het curriculum volop aandacht te geven. Ook is de visie op leesonderwijs en -bevordering verder geconcretiseerd. De meeste ruimte is, heel praktisch, gereserveerd voor uitgebreide beschrijvingen en werkvormen leesbevordering. Theorie en praktijk komen zo mooi samen. Prettig vormgegeven boek in tweekolomsdruk waarin de liefde voor het kinderboek van de pagina spat: door de inhoud, maar ook door de grote kinderboekenillustraties in kleur en de gedichten bij elk hoofdstuk. Het lukt de auteur goed om zijn eigen inspiratie op anderen over te brengen. (…)”

Bestel het boek hier.

De cursus Open Boek, opleiding leescoördinator – vernieuwde versie!

‘Open Boek’ is een begrip op het gebied van leesbevordering. De cursus ‘Open Boek, opleiding leescoördinator – ontwikkeld door Jos Walta – wordt in samenwerking met Stichting Lezen landelijk verspreid via Openbare Bibliotheken. De cursus zorgt ervoor dat een schoolteam over één of meerdere leescoördinatoren kan beschikken.

De vernieuwde versie biedt een visie op leesonderwijs, die berust op vier pijlers:

  • De leerkracht neemt de regie over het leesonderwijs
  • Kinderboeken staan centraal, die zorgen voor leesplezier en/of leesinteresse
  • Lezen als indirecte, eenzijdige communicatie vraagt om interpreterend lezen
  • Samenhang in de leeswerkvormen

Een leescoördinator is de spin in het web van leesbevordering. Tot de taken van een leescoördinator behoren:

  • Zorgen voor een aantrekkelijke schoolbibliotheek, als motor van vernieuwend leesonderwijs;
  • Leescampagnes inzetten als krachtige impulsen voor de werkvormen;
  • De leeswerkvormen in samenhang presenteren;
  • Teamprofessionalisering organiseren m.b.t. Interpreterend Lezen en leeswerkvormen. De centrale werkvorm is de boekenkring; de rotonde van de leesbevordering.

De opbouw van de cursus Open Boek 3.0:

De cursus is als volgt opgebouwd:

Bijeenkomst 1: De visie op leesonderwijs en de taken van een leescoördinator.
Bijeenkomst 2: Interpreterend Lezen bij voorlezen en leren lezen.
Bijeenkomst 3: Werken met verhalende boeken
Bijeenkomst 4: Werken met informatieve boeken
Bijeenkomst 5: Werken met gedichten.

Om de cursus Open Boek 3.0 succesvol af te ronden, moet een eindopdracht uitgevoerd worden. De eindopdracht bestaat uit twee delen:

  • Een praktijkopdracht voor de eigen groep in samenwerking met de groep van een collega.
  • Een opzet voor een praktisch jaarplan – waarin een professionaliseringsonderwerp is opgenomen- dat je als leescoördinator gaat uitvoeren. In het jaarplan laat je zien hoe je de Open Boek – visie op leesonderwijs binnen het team wilt verspreiden. Het jaarplan is onderdeel van het leesplan.

Zowel praktijkopdracht als jaarplan dienen te beantwoorden aan de gestelde criteria.
Daarnaast moet de cursist minimaal 4 bijeenkomsten bijgewoond hebben.

Cursusdata 2023:

De cursus Open Boek wordt gegeven door Jos Walta, op vijf maandagavonden van 19.00 tot 22.00 uur in kinderboekwinkel de Boekenberg. De volgende cursus begint weer! De cursusdata:  3 april, 17 april, 8 mei, 22 mei en 19 juni.

Kosten: € 450,- p.p. inclusief handboek en werkmap.



    Reacties cursussen 2021 en 2022:

    “Sterk vond ik het continu ervaren hoe onderdelen ingezet kunnen worden in de praktijk en de lijn die daarin zit.”

    “De locatie is perfect om je nog enthousiaster te maken over boeken, het lezen en wat je nog meer met boeken kunt.”

    “De kennis en deskundigheid van de cursusleiders is fantastisch, en wat ik heel fijn vond, was dat er heel veel eigen ervaringen naar voren kwamen en niet alleen theorie.”

    “Het sterkste punt van de cursus vind ik: Dat je in het begin niet direct doorhebt dat je eigenlijk voortdurend zelf tijdens de cursus de vaardigheden aan het inoefenen bent en de werkvormen uitprobeert.”

    “De meerwaarde van Interpreterend Lezen vind ik dat teksten die kinderen lezen echt betekenis krijgen en dat ze dat gaan beseffen. Gedachteloos een tekst lezen ‘zodat het maar gebeurd is en je daarna iets anders kunt gaan doen’ is  van de baan.”

    “Het gericht mogen kijken in allerlei (nieuwe) boeken. Dat is echt een toegevoegde waarde van deze cursus.”

    Wat is interpreterend lezen?

    De kern van Interpreterend Lezen is dat techniek, begrip en beleving steeds samengaan. De eigen interpretatie staat centraal. In de cursus doen we dat door iedere tekst te voorzien van vier insteken. De voorbeelden komen uit het prentenboek Bang voor de wolf, Veronique Caplan met illustraties van Grégoire Mabire.

    Het Lezen- in – lagen principe. Na het neutraal lezen van een tekst, wordt betekenis aangebracht door het toepassen van het temporeel en dynamisch accent en krijgt de tekst meer betekenis door het gebruik van het melodisch accent.

    Een tekst tot leven brengen door die om te zetten in eigen woorden (Lezen met spreken verbinden) en door personages in te kleuren vanuit een persoonlijk interpretatie.

    Vaardigheden trainen door aan een tekst andere vaardigheden te koppelen: kijk-  en luistervaardigheden, stelvaardigheden, begrijpend- en studerende leesvaardigheden, etc.

    Reflectie op de tekst door het inzetten van een Vertel eens- vraag. Op die manier wordt de interpretatie verbonden met onderliggende opvattingen van de lezer.

    Boekenlijsten bij de cursus

    Hier vind je een inspirerende boekenlijst per bijeenkomst: Boekenlijsten cursus Open Boek (versie feb. 2023)

    Jeugdliteratuur als rijke bron voor het onderwijs

    Vol van Lezen, opleiding specialist jeugdliteratuur en basisonderwijs

    De opleiding ‘Vol van Lezen’ – ontwikkeld door Jos Walta en Martijn Hensgens taalspecialist basisonderwijs (onderwijsadviesbureau Vol van Leren) – leidt op tot specialist jeugdliteratuur basisonderwijs. De cursus is bestemd voor individuele leerkrachten die intensief gebruik willen maken van jeugdliteratuur in hun groep. Kinderboeken zijn het uitgangspunt voor het verdiepen van taal- en leeswerkvormen in combinatie met wereld oriënterende en kunstzinnige thema’s.
    Degenen die de opleiding hebben afgerond zijn in staat kinderboeken te gebruiken voor taal- en leeswerkvormen naast de koppeling tussen de inhoud van een boek en onderwijsinhouden. Deze opleiding wordt ook aangeboden door een aantal Pabo’s.

    In Eindhoven wordt de cursus komend schooljaar verzorgd door de ontwikkelaars; Jos en Martijn. In tien bijeenkomsten wordt vanuit veel verschillende invalshoeken en vakgebieden concreet en praktisch getoond hoe de inzet van kinderboeken een meerwaarde kan hebben boven regulier methodisch werken. Daarbij gaat het niet alleen om literatuureducatie maar o.a. ook om technisch en begrijpend lezen, schrijven (stellen), mondelinge taalvaardigheid (o.a. door presenteren), wereldoriëntatie en kunstzinnige vorming.

    De bijeenkomsten vinden plaats op woensdagavond in De Boekenberg van 19.00 tot 22.00 uur. De kosten bedragen € 1.500,-, inclusief een boekenpakket. We starten weer in het nieuwe schooljaar op woensdag 7 september 2022. De overige cursusdata zijn 12/10, 9/11, 7/12, 11/1, 15/2, 15/3, 12/4, 17/5, 14/6 en 5/7. Voor meer informatie of inschrijven, mail naar info@boekenberg.nl of martijn.hensgens@volvanleren.nl.